środa, 27 listopada 2013

BROWAR TYCHY 10 grudnia 2013

Tyskie Browary Książęce to miejsce wyjątkowe, ponieważ warzy się w nim piwo od czterystu lat. Tym samym browar stał się świadkiem wielu wynalazków, rewolucji, wojen, wspaniałych postaci i pomysłów, które zmieniły świat. Zapraszamy do wyprawy w głąb historii Tyskich Browarów Książęcych.
Rok założenia 1629. Właściciel Kompania Piwowarska S.A. Marki Dębowe Mocne, Tyskie, Wojak, Żubr
Browar Książęcy - największy w Polsce browar przemysłowy mieszczący się w Tychach. Należy do Kompanii Piwowarskiej (obejmującej także browary poznańskie)
Browar powstał na początku XVII wieku na terenie obszaru dworskiego należącego do pszczyńskiego rodu Promniców. Po raz pierwszy wymieniony został w 1613 roku. Kolejny przekaz o browarze pochodzi z urbarza państwa pszczyńskiego z 1629 roku, który obok browaru wymienia również słodownię: "Ten folwark posiada znaczne prawo piwowarskie, można tu co tydzień piwo warzyć, przynosi przeto znaczną korzyść. Przytem słodownia, browar z miedzianym kotłem i wszelkiemi naczyniami warzelnymi; może być bardzo dobrze wykorzystany także dla bydła i innych potrzeb." W 1825 r. Pszczyna, do tej pory stolica Wolnego Państwa Stanowego, została księstwem, a w 1861 r. Jan Henryk XI Hochberg, książę pszczyński przejął od Promniców folwark z browarem i jeszcze w tym samym roku rozpoczął budowę nowego i nowoczesnego zakładu z warzelnią, chłodnią, słodownią, młynem, suszarnią i lodownią.
W początkowym okresie piwo było dostarczane do karczm i Zamku Pszczyńskiego. W XIX wieku nastąpił szybki rozwój browaru. Wybudowanie linii kolejowej Warszawa-Wiedeń stworzyło bardzo korzystne warunki rozwoju. W 1824 roku piwo produkowane w tym browarze zaczęto butelkować. W latach 1861-1863 w pobliżu pierwszego, wybudowano drugi browar, który wyposażony był w maszynę parową o mocy 16 KM. W 1890 roku w Browarze Książęcym wprowadzono oświetlenie elektryczne i dodano maszynę parową o mocy 40 KM oraz wybudowano oczyszczalnię ścieków. W roku 1893 pojawiła się linia kolejowa Browar-Dworzec kolejowy.
W roku 1922 Browar Książęcy znalazł się na ziemiach polskich. W okresie międzywojennym rósł popyt na piwo, dlatego inwestowano w browary. Po roku 1926 w Polsce upowszechniło się piwo marki "Książęco Tyskie". Po zajęciu Tychów przez wojska niemieckie 3 września 1939 roku, zmieniono nazwę Browaru Książęcego na "Fürstliche Brauerei A. G. In Tichau". Po wkroczeniu Armii Czerwonej 27 stycznia 1945 roku Browar Książęcy został przejęty przez pracowników. 1 lutego 1945 został znacjonalizowany, by po dokonaniu niezbędnych napraw wznowić produkcję 6 marca 1945 roku.
Po 1945 roku rozpoczęła się gruntowna modernizacja browaru, wymiana osprzętowienia i rozbudowa budynku browaru. Efektem tych modernizacji był wzrost produkcji piwa od 402 tys. hektolitrów w 1950 r. do 899 tys. hektolitrów w 1973 r. W roku 1973 rozpoczął się eksport piwa. W roku 1989 Browar Książęcy musiał dostosować się do nowych warunków i przestawić się na gospodarkę rynkową. W latach 90. XX wieku browar był nadal modernizowany. Od roku 1996 Browar Książęcy przejęły dwie zagraniczne firmy. Pod koniec lat 90. XX wieku wybudowano nowy budynek, będący rozlewnią oraz centrum sprzedaży i obsługi klienta. W roku 1999 Tyskie Browary Książęce połączyły się ze spółką Lech Browary Wielkopolski tworząc Kompanię Piwowarską.
Dziś Browar Książęcy rozwija coraz bardziej kampanię reklamową, a piwo "Tyskie" zdobywa nowe rynki zbytu. Przeprowadzane są dalsze modernizacje. W 2004 roku ponownie rozbudowano Browar, co pozwoliło zwiększyć produkcję piwa przy zachowaniu surowych wymagań jakościowych. Przy browarze działa także Muzeum Piwowarstwa, jedno z dwóch muzeów w Tychach.
Browar Obywatelski w Tychach - nieczynny browar zlokalizowany na terenie Tychów.
Browar został wybudowany z inicjatywy spółki Brieger Aktien-Brauerei-Gesellschaft. Produkcję piwa rozpoczęto w nim w 1898 roku i szybko stał się konkurencją dla Browaru Książęcego w Tychach. W 1899 roku została zawarta między oboma tyskimi browarami konwencja dotycząca jednolitych cen piwa w handlu detalicznym, a w 1918 roku doszło do skupu 90% akcji Browaru Obywatelskiego przez zarząd książęcy pszczyński, co wyeliminowało wzajemną konkurencję. W 1936 roku Browar Obywatelski przeszedł w dzierżawę zarządcy przymusowego dóbr księcia pszczyńskiego, a 1 lutego 1939 wraz z Browarem Książęcym wszedł w skład nowo powstałej spółki akcyjnej "Książęce Browary S.A. w Tychach". Roczna produkcja piwa w Browarze Obywatelskim w okresie międzywojennym wynosiła od 40 do 50 tys. hl. Browar nie ucierpiał znacząco w czasie II wojny światowej, co pozwoliło na szybkie uruchomienie produkcji po okresie zaangażowania załogi w remont i odbudowę obu tyskich browarów - produkcję słodu wznowiono już w roku 1945, a piwa w 1950. Browar Obywatelski został upaństwowiony 1 lutego 1945. Do 1949 podlegał Browarowi Książęcemu, a następnie do 1950 działał jako samodzielne przedsiębiorstwo podlegające Państwowemu Zjednoczeniu Przemysłu Piwowarskiego w Zabrzu. Po okresie przynależności do Tyskich Zakładów Piwowarskich od 1951 do 1975, Browar Obywatelski podlegał Górnośląskim Zakładom Piwowarskim. 1 stycznia 1980 roku stał się częścią Zakładów Piwowarskich w Tychach. Po likwidacji browaru, w 2001 roku jego zabudowania stały się własnością prywatnej firmy, która planuje uruchomienie na tym terenie Centrum Rozrywki.
Tyskie Browarium
Wejście do Tyskiego Browarium – od lewej oszklone drzwi
Wnętrze muzeum
Tyskie Browarium – otwarta w 2004r. instytucja muzealna, w której zgromadzono eksponaty dotyczące tradycji i historii Tyskich Browarów Książęcych oraz kolekcje fotografii, kufli, beczek, butelek, podkładek i wiele innych eksponatów związanych z piwem. Muzeum funkcjonujące do 2010 pod nazwą "Tyskie Muzeum Piwowarstwa", znajduje się w Tychach przy ul. Katowickiej 9 na terenie Tyskich Browarów Książęcych, w odnowionym budynku kościoła ewangelickiego z 1902r. 19 października 2006r. w Tyskim Muzeum Piwowarstwa odbyło się uroczyste otwarcie Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.

Spotkanie AKT "Gronie" w BROWARZE TYCHY rozpoczęło się 10 grudnia(wtorek) godz.17:00 - zdążyliśmy uczcić 400-lecie pierwszej wzmianki o browarze. Zjawiło się 19 osób: organizator spotkania - Bronek Nowok, Bednorzowie, Borończykowie, Wróblewscy, Matuszkowie, Czemborowie, Górkowie, Piotr Holon, Renia Szafraniec, Nucia Wieniewska, Renia Zarębska, Ernest Strokosz oraz dziewczyna "Romea".
Już przed "browarium" wita nas zabytkowe auto dostawcze z napisem "Gronie" - idziemy na "swoje" !. fot. Bronek Nowok
W szatni Bronek Nowok robi listę obecności
Ci co już dojechali czekają na resztę w pubie (czyli piwiarni)
Tutaj Prezes przekazał pozdrowienia dla wszystkich od Aśki Wodarczyk-Staciwy ze Sri Lanki
W muzeum - miłej przewodniczce pomaga objaśniać z ekranu sam Książę Pszczyński Jan Henryk XVII Hochberg
Zanim rozpoczniemy zwiedzanie oglądniemy film 3D o historii Browaru Książęcego (stąd specjalne okulary, które już założyli niektórzy uczestnicy wycieczki)
Rozpoczynamy zwiedzanie
Z tej beczki można wysłać specjalnego e-maila z wybraną dedykacją i swoją podobizną (uwiecznioną przez aparat "pstrykający" wysyłającego)
Takiego e-maila wysłał znajomym Ernest Strokosz - współautor niniejszej notatki
Oprzyrządowanie do produkcji beczek na piwo
Wirtualny barman z blue box-a obsługuje w innym eksponacie - barze piwnym
W latach do 1922 i 1939-45 tak się reklamował Browar Książęcy w Tychach
A tak konkurencyjny (nieistniejący już) Browar Obywatelski w Tychach
Po tym neogotyckim oknie widać, że muzeum to dawna protestancka kaplica przeznaczona dla pracowników browaru
Halina i Andrzej Czemborowie na tle starej reklamy Browaru Książęcego. Dziadek Haliny pracował w browarze.
W zabytkowej (ciągle użytkowanej) warzelni
Budka głównego piwowara
Dom kawalera - dawniej pracownicy mieszkali w browarze - ten budynek był dla młodych, jeszcze nieżonatych mężczyzn (fot. Ernest Strokosz)
Słód jest przywożony do browaru specjalnymi wagonami - odpadami z produkcji piwa tj. wytłokami ("młota") była karmiona trzoda chlewna
W tym budynku funkcjonuje linia do rozlewania piwa o wydajności 60 tys butelek na godzinę (zakaz fotografowania).
Nareszcie można się napić: za 6,- zł bilet zwiedzający dostaje 0,5 l piwa w pubie (ważność biletu nieograniczona w czasie) oraz ...
...ozdobną szklankę do piwa w kartoniku (foldery gratis)
Robimy sobie pamiątkowe zdjęcie, trochę śpiewamy ("W piwnicznej izbie...") i ok. 20.00 po 3 godzinach pobytu opuszczamy browar-muzeum. Na zdjęciu nie ma jedynie Ani i Henia Matuszków i fotografa tj. Ernesta Strokosza
Żeby takie dziewczyny podawały nam piwo musimy niestety pojechać na Oktoberfest (ale tam litrowe piwo kosztuje podobno 10 Euro).

Fot. Ernest Strokosz. Bronek Nowok (podpisane zdjęcia) i Grzegorz Górka (niepodpisane)

sobota, 16 listopada 2013

25 listopada 2013 r. (poniedziałek) o godz.18.00 Msza w 6 rocznicę śmierci Janusza Kalinowskiego w kościele w Katowicach Wełnowcu



Bogato rozświetlony nagrobek J.Kalinowskiego w 6 rocznicę Jego śmierci
25 listopada 2013 r. w 6 rocznicę śmierci Janusza Kalinowskiego w kościele pw. NMP Wspomożenia Wiernych w Katowicach Wełnowcu została odprawiona Msza św
(na zdjęciu "ofiara") w następujących intencjach:
- od Koła Związku Górnośląskiego w Katowicach Wełnowcu - za dusze Janusza Kalinowskiego i ks. prałata dr Jerzego Pawlika oraz innych zmarłych członków tego Koła m.in. Mariana Sonelskiego i Alka Nieszpora,
- od Zarządu AKT za dusze zmarłych i pomyślność żywych członków AKT "Gronie".
Koncelebrze przewodniczył wikary parafii Wełnowiec ks.Szymon Kiera, w intencji AKT "Gronie" Mszę odprawiał ks. Piotr Wenzel - duszpasterz przewodników i turystów Archidiecezji Katowickiej, trzeci koncelebrans Ojciec Brunon Wielki (Oblat z Koszutki) odprawiał mszę w intencji Ks. Prałata J.Pawlika, który był Jego katechetą.
W mszy św. uczestniczyło ponad 30 członków AKT "Gronie" i mniej więcej tyle samo członków Związku Górnośląskiego a także m.in. siostrzenice ks.J.Pawlika, siostra Janusza Kalinowskiego, siostra Tadzia Stany, Józek Buszman (członek AKT - b. Prezes Zarządu Głównego Związku Górnośląskiego) z żoną Basią, przewodnicy z kół przewodnickich woj. śląskiego - m.in. z Bytomia - macierzystego koła przewodnickiego ks. J.Pawlika
Nasi w pierwszym rzędzie...
Po Mszy Św przed kościołem
Była m.in. Krystyna Nizio-Siwecka i Siostra Jacka Siweckiego

16.11.2013 Byliśmy w Piekarach Śl na IX pielgrzymce śląskich przewodników

Zbiórka na rajskim placu - widać m.in. Marylę Zarębską i Leona Kopernika. Wszyscy uczestnicy pielgrzymki otrzymali pamiątki z Piekar Śl.: kalendarz na 2014 r. parafii piekarskiej, pamiatkową widokówkę i kopertę. Wszyscy gonili także po materiały do pobliskiego Miejskiego Centrum Informacji i Turystyki, którym kieruje Darek Gacek
Mszę koncelebrowali: ks. Grzegorz Olszowski - wikariusz generalny Kurii Katowickiej, ks. Piotr Wenzel duszpasterz przewodników archidiecezji katowickiej i ks. Sławomir Młodzik - duszpasterz przewodników diecezji gliwickiej. W czasie Mszy przekazano życzenia szybkiego powrotu do zdrowia arcybiskupowi Wiktorowi Skworcowi.
Pamiątkowe zdjęcie: Jola i Tadziu Osińscy, między nimi Maryla Śliwa, Herbert Kubacz, "Dzidka" Borys i jej znajoma z Bytomia Pani Hanka Wilczek, która prowadziła AKT po Żabich Dołach 4 lata temu oraz autor notatki
W domu pielgrzyma wysłuchaliśmy odczytu nt 330 rocznicy pobytu w Piekarach Jana III Sobieskiego w drodze pod Wiedeń
Najważniejsze osoby na pielgrzymce: ks Piotr Wenzel - duszpasterz przewodników archidiecezji katowickiej i Ryszard Ziernicki szef samorządu przewodników woj. śląskiego zapraszali m.in. na rekolekcje przewodnickie (szczegóły w poprzedniej informacji)
Zakończenie pielgrzymki - modlitwa pod pomnikiem bł. Jana Pawła II na kalwarii

piątek, 8 listopada 2013

Comiesięczne spotkanie AKT "Gronie" wtorek 12 listopada 2013 –

fot.E. Strokosz
We wtorek 12 listopada 2013 odbyło się comiesięczne spotkanie AKT "Gronie"
- spotkaliśmy się w liczbie 18 osób (Bednorzowie. Jaroszowie, Holonowie, Matuszkowie, Górkowie, Renia Szafraniec, J.Wodarczyk-Staciwa, B.Nowok, K.Niedziela, "Nucia" Wieniewska, A.Ziomek, B. Osiecki, M.Śliwa) w sali nr. 8 w budynku przy ul.Raciborskiej 3 w Katowicach (Zespół Szkół Ekonomicznych im. W.Korfantego) wynajętej nam przez Pałac Młodzieży.
fot.E. Strokosz
Prezes pokazał swoje prezentacje z użyciem sprzętu Edwarda Jarosza. Główna prezentacja dotyczyła wyjazdu z katowickimi przewodnikami (kierownik M.Zarębska, przewodnik St. Kawęcki) na Suwalszczyznę w maju 2013 z udziałem 15 członków AKT.
Suwałki grupa z AKT na tle konkatedry św. Aleksandra, fot. G.Górka
Prezes pokazał także zdjęcia z wyjazdu w 2012 na Podlasie (od Wiślicy po Białystok z pobytami w Nałęczowie i wielokulturowej gminie Krynki - wsie Kundzicze, oraz "tatarskie wsie" Bohoniki i Kruszyniany) oraz prezentację z 57 Rajdu Wiosennego AKT (Pradziad. Kopa Biskupia z 3 noclegami w Prudniku).
Edward Jarosz pokazał zdjęcia m.in. z wizyty "u Prezesa na grillu" po jego powrocie ze szpitala oraz z widokami na bazylikę Sagrada Familia w Barcelonie
- Bronek Nowok ( kom.691301010) zapisywał na listę rezerwową na spotkanie AKT 10 grudnia 2013 w browarze w Tychach (zbiórka o 17.00 przy wejściu do browaru)
- a Aśka Wodarczyk-Staciwa (kom.605398320) na Sylwestra AKT 2013/2014 organizowanego w DW "Relaks"w Wisle (jest jeszcze wolny 1 pokój dwuosobowy na Sylwestra).
Bazylika Sagrada Familia w Barcelonie proj.Antonio Gaudi (1852-1926), budowana od roku 1882 i jeszcze niedokończona (przewiduje się zakończenie budowy za 13 lat)

Pozdrawiam
Grzegorz Górka tel. 32-2586241 kom. 604450769

Kogo grilluje Prezes? fot. Teresa Jarosz

czwartek, 7 listopada 2013

7 listopada 2013 - Msza Św w Katedrze Katowickiej w intencji zmarłych przewodników z Katowic

W środę 6 listopada o godz. 16.00 – w Katedrze Katowickiej została odprawiona Msza Św.w intencji zmarłych przewodników z katowickich kół przewodnickich (3 koła Oddziału Górnośląskiego PTTK: terenowi, beskidzcy i tatrzańscy oraz Koła "Baildon" i SKPB), mszę odprawił i homilię (piękną) wygłosił ksiądz Stanisław Jaromin z Lędzin (przewodnik beskidzki).
Jak wyżej widać było nas z AKT "Gronie" 11 osób: M.P. Bednorzowie, Nina Piechula-Josz, Aśka Wodarczyk- Staciwa, Edward Jarosz, Maryla Śliwa, Ernest Strokosz, dawno niewidziani (45 lat) Herbert Kubacz i Rafał Dytry,oraz "współautorzy zdjęcia"
fot.: Wojtek Beblo połączył dwa zdjęcia zrobione aparatem (nienajlepszym) G.Górki: na jednym Wojtek był a drugie zrobił (więc nie mógł być) ale jak widać wyżej "jest" - dziękuję Ci Wojtku za tę "profesjonalną sztuczkę" - jest to pierwsze takie zdjęcie w ponad 4-letniej historii bloga AKT "Gronie"

Zmarli Przewodnicy ze Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich w Katowicach (stan na 1.11.2013):
Małgorzata Jendrysik-Beblo, Waldemar Bożałkiński, Michał Chwistek, Marek Ciemniewski, Piotr Czechowicz, Konrad Domogała, Adam Dras (Adolf Drahs), Adam Fostiak, Krystyna Gajek (Porc), Janusz Gregorczyk, Janusz Kalinowski ,Stefan Kowalski Halina Kubacz (Kurzak), Józef Kubik, Jacek Kurkiewicz, Agnieszka Leszczyńska, Marian Mart, Jerzy Piguła, Aleksandra Lewalska – Pigułowa, Henryk Polański,Bartosz Pudło, Andrzej Solecki, Mirosław Szwajcarzewski, Alfred Śliwka, Adam Wontor Członkowie Honorowi : Tadeusz Staich, Roman Reinfuss
Po Mszy Prezes spotkał się z przewodnikami z Oddziału Górnośląskiego PTTK m.in. Marylą Zarębską (trzecia od lewej), która jak zwykle załatwiła wszystkie formalności związane z Mszą (Msze zaczęły byc odprawiane z inicjatywy śp Ks Prałata dr Jerzego Pawlika

PS W czasie przygotowań do 50-lecia SKPB nie udało mi się ustalić żadnych namiarów na niżej wymienionych przewodników:
Bałdy Ewa, Bernatek Karol, Bilińska Bożena, Cichocki Krzysztof. Dąbrowska (Wróblewska) Halina, Drobisz Teresa, Dyrda Jan, Florczyk Stefan. Garncarz Władysław, Janta Teresa, Jaskuła Jerzy, Koclęga Aleksander, Maj Barbara, Mazur Teresa, Miarka Andrzej, Olkis Czesław, Pałuchowski Włodzimierz, Panek Ewa, Pokorski Andrzej, Sikora Andrzej, Spiż Józefa, Szmajduch Michalina, Tryba Teodor, Trzaskoma Marek.
Wiem, że większość z nich "ma się dobrze" choć się nie odzywają i nie pokazują na żadnych spotkaniach. Będę wdzięczny za informacje adresowe o w/w osobach.
G.Górka kom.604450769