poniedziałek, 24 stycznia 2011

Janusz Kalinowski (1934-2007)

fot. Edward Jarosz (zdjęcie J.Kalinowskiego), Grzegorz Górka (zdjęcie nagrobka)

Z okazji przypadającej za niespełna miesiąc tj. 22.02.2011 r. 50-tej rocznicy powstania AKT "Gronie" zaczynamy publikować zyciorysy postaci wybitnych członków naszego Klubu. Zaczynamy oczywiście od Janusza Kalinowskiego.
.
Janusz Kalinowski (1934 – 2007)

Był wybitnym działaczem turystyczno - krajoznawczym i społecznym. Bardzo zasłużony w organizacji turystyki górskiej w środowisku akademickim Katowic. Wieloletni aktywista Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego - jego członek honorowy. Przodownik turystyki górskiej, przewodnik beskidzki, przewodnik terenowy, instruktor przewodnictwa. Popularyzator turystyki górskiej i pieszej nizinnej oraz krajoznawstwa; organizator wielu imprez przewodnickich, rajdów; organizator i egzaminator szkoleń dla przewodników turystycznych.
Działał także w Związku Górnośląskim.

Janusz Kalinowski urodził się 31 sierpnia 1934 r. w Katowicach-Wełnowcu i do końca życia tam mieszkał.
Ukończył Liceum Ogólnokształcące w Katowicach (wtedy im. Jana Smolenia – obecnie IV LO im. St. Maczka), dwa lata pracował w placówce zaopatrzeniowo – handlowej (OZR) przy KWK „Kleofas” w Katowicach, a następnie w 1956 r. rozpoczął studia w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Katowicach, uzyskując w 1961 r. tytuł magistra ekonomii.
Podczas studiów Janusz Kalinowski zaangażował się w organizację i rozwój turystyki studenckiej działając od 1957 r. w Agencji Śląskiej Biura Wczasów, Podróży i Turystyki Zrzeszenia Studentów Polskich (od 1966 r. Biuro Podróży i Turystyki ZSP „Almatur”). W latach 50-tych i 60-tych ubiegłego wieku modne stały się rajdy ogólnopolskie, w czasie których nawiązywały się znajomości i przyjaźni studentów z różnych uczelni kraju. W 1957 r. był jednym z organizatorów I Ogólnopolskiego Rajdu Studenckiego w Beskidach z metą w Wiśle. Rajdy te miały charakter bardzo masowy (w niektórych brało udział ponad 1500 uczestników). Pasjonowały one nie tylko studentów Katowic, Gliwic i Rokitnicy, ale były także atrakcyjne dla środowisk studenckich Warszawy, Krakowa, Wrocławia, Łodzi, Poznania a nawet Szczecina; dzisiaj kontynuowane są jako kameralne imprezy klubowe, na których bywają nasi koledzy z Warszawy, Lublina i innych miast kraju i świata (Niemiec, Kanady i innych krajów gdzie losy zaniosły naszych towarzyszy wędrówek).
Znaczny rozwój turystyki studenckiej zrodził konieczność organizacyjnego skupienia aktywu turystycznego, w związku z czym 22 lutego 1961 roku został utworzony Akademicki Klub Turystyczny „Gronie” w Katowicach, a Janusz Kalinowski był jednym z członków założycieli tego Klubu, prezesując mu przez pierwsze dwie kadencje – a kiedy działalność Klubu w latach 1978-80 podupadła – w 1980 r. reaktywował jego działalność i przez ostatnie lata znów pełnił funkcję Prezesa Klubu. W sumie należał do AKT „Gronie” prawie 47 lat – przez ponad 25 lat będąc jego prezesem. Jest godnym pokreślenia, że absolwenci różnych uczelni utrzymali żywy kontakt przez tak długi czas (22.02.2011 r. minie 50 lat), spotykając się w AKT i organizując wspólne imprezy turystyczne krajowe i zagraniczne. Przez cały czas przynależności do Klubu, Janusz Kalinowski był inicjatorem większości jego poczynań - potrafił wyszukiwać wśród braci studenckiej ludzi o podobnych upodobaniach i umiłowaniu do wędrowania po górach
W grudniu 1961 r. Janusz zorganizował dla studenckiego aktywu turystycznego kurs na przewodników beskidzkich z uprawnieniami państwowymi. W grudniu 1962 r., po rocznym kursie, 16 osób zdało egzaminy i po uzyskaniu uprawnień państwowych utworzyło 25 czerwca 1963 r. Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich przy Oddziale Międzyuczelnianym PTTK – pierwsze w Polsce koło utworzone w środowisku studenckim na mocy porozumienia między Zarządem Głównym PTTK i Radą Naczelną ZSP; SKPB działa nadal w środowisku akademickim Katowic (http://www.skpb.org/).
Członkiem PTTK Janusz był od 1952 r. - w latach 1959-63 był prezesem zarządu Koła Międzyuczelnianego PTTK w Katowicach, a po przekształceniu w Oddział Międzyuczelniany PTTK był jego prezesem przez 10 lat. Był również wieloletnim członkiem władz Zarządu Okręgu PTTK a w latach 1975-91 wchodził w skład Zarządu Wojewódzkiego PTTK w Katowicach. W latach 1973-1981 i 1997-2005 był członkiem Komisji Przewodnickiej Zarządu Głównego PTTK; po przemianach ustrojowych w końcu lat 80-tych XX wieku był współzałożycielem i pierwszym przewodniczącym Rady Federacji Kół Przewodnickich PTTK Województwa Śląskiego; w latach 1963-98 członkiem, a następnie przewodniczącym Regionalnej Komisji Egzaminacyjnej PTTK ds. Przewodników Turystycznych; od 1999 do 2005 r. przewodniczył Komisji Egzaminacyjnej dla Przewodników Górskich przy Wojewodzie Śląskim. Jako wykładowca i egzaminator na kursach i w szkołach nadających uprawnienia turystyczne przeszkolił wiele (śmiało można powiedzieć, że kilka tysięcy) osób, które dziś zajmują się tą dziedziną zawodowo lub na niwie społecznej.
Po ukończeniu studiów i uzyskaniu tytułu mgr ekonomii, swą pracę zawodową ukierunkował tak, aby związana była z turystyką – najpierw była to Rada Okręgowa Zrzeszenia Studentów Polskich w Katowicach, w której kierował działalnością turystyczną (od 1961 do 1967 r.). Potem (do 1980) pracował w Urzędzie Wojewódzkim w Wydziale Kultury Fizycznej i Turystyki. Następnie był dyrektorem biura turystycznego OST Gromada (do 1986 r.) i biura podróży Związku Nauczycielstwa Polskiego „Logostour” (do 1988 r.), a na zakończenie swojej aktywności zawodowej kierował placówką w Katowicach Centralnego Ośrodka Informacji Turystycznej (przekształconego potem w Oddział Regionalny Polskiej Agencji Promocji Turystyki). Po likwidacji PAPT – w dniu 28.02.1995 r. odszedł na wcześniejszą emeryturę.
Turystyka była całym Jego życiem: zgromadził ogromny księgozbiór o tej tematyce, który Jego Rodzina w znacznej części przekazała Regionalnej Pracowni Krajoznawczej PTTK w Katowicach. Hobbystycznie zajmował się fotografowaniem na turystycznych szlakach Polski i Europy. Plonem tej pasji jest duży zbiór zdjęć i przeźroczy, którymi ilustrował liczne wykłady na kursach i szkoleniach oraz spotkaniach braci turystycznej.
Pisał też przewodniki: oprócz informatorów regionalnych KAW, w Wydawnictwie Sport i Turystyka wyszły 2 wydania Przewodnika „Katowice i okolice” (złożone do druku uaktualnione trzecie wydanie nie doczekało się na inicjatywę wydawcy, którym miał być Urząd Miasta Katowice). W serii „Laumann Reiseführer” (wydawnictwo „Laumann-Verlag Dülmen”) wyszedł w języku niemieckim przewodnik pt. „Oberschlesisches Industriegebiet und Umgebung”. Przez długie lata – także po wcześniejszym odejściu na emeryturę był czynnym przewodnikiem turystycznym i pilotem. Oprowadził setki grup wycieczkowych, w tym wiele w języku niemieckim, którym biegle władał.
W 1991 r. Janusz Kalinowski wraz z gronem przyjaciół założył koło Związku Górnośląskiego w swojej rodzinnej dzielnicy Wełnowcu - Józefowcu. W czasie ponad 16-letniej działalności, w ramach comiesięcznych spotkań gościł tam dziesiątki znanych osobistości, z których należy wymienić: zamieszkałego tutaj wybitnego malarza Jerzego Dudę-Gracza, ówczesnego prezesa NIK – Mirosława Sekułę, Tadeusza Kijonkę – redaktora naczelnego miesięcznika „Śląsk”, urodzonego tutaj ks. prałata dr. Jerzego Pawlika, byłego więźnia obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu - pochodzącego z Wełnowca Jerzego Michnola (uczestnika spotkania z papieżem Benedyktem XVI – w czasie Jego wizyty w KL Auschwitz w dniu 28 maja 2006 r.) czy też sławnego piłkarza Ruchu Chorzów i reprezentacji Polski Gerarda Cieślika. Najbardziej uroczyste spotkania odbywały się na terenie Górnośląskiego Parku Etnograficznego, kierowanego przez zaprzyjaźnione z Januszem Kalinowskim małżeństwo Jana Marcelego i Barbarę Heidenreichów. Janusz Kalinowski dla całego Związku Górnośląskiego zorganizował 16 dorocznych Biesiad Krajoznawczych – udowodniając, że nasz region jest atrakcyjny pod względem krajoznawczym. Najsławniejsze z tych 16 „Biesiad…” doczekały się kilku powtórek, m.in. IV Biesiada (1994 r.) związana z 140-leciem górnośląskich kolei wąskotorowych, w czasie której uczestnicy starą ciuchcią pokonali trasę Bogucice – Miasteczko Śląskie, czy też zorganizowaną w 100. rocznicę uruchomienia pierwszego tramwaju elektrycznego na Górnym Śląsku VII Biesiadę, która odbyła się w 1998 r. - w jej ramach tramwaj przejechał ponad 100 km - od Zawodzia po Gliwice. Kameralne wycieczki po dzielnicach Katowic i innych miastach GOP-u, spotkania opłatkowe z udziałem miejscowych proboszczów, msze „za ojczyznę” i imprezy związane z rocznicami powstań śląskich dopełniają obraz pielęgnacji pamięci o „małej ojczyźnie”. Serdeczne związki łączyły Koło Katowice-Wełnowiec z obecnym biskupem diecezji katowickiej kościoła ewangelicko-augsburskiego ks. Tadeuszem Szurmanem. Pod auspicjami Związku Górnośląskiego Janusz Kalinowski zorganizował kilkadziesiąt wycieczek dla młodzieży po Katowicach – zwłaszcza do dzielnic Katowic: Giszowca i Nikiszowca; relacje z tych wycieczek zamieszczały miejscowe gazety, gdyż był to swego rodzaju ewenement.
Za swą działalność Janusz Kalinowski został odznaczony i wyróżniony m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem 1000-lecia Państwa Polskiego, Medalem „Za Zasługi dla Turystyki”, Złotą Odznaką „Zasłużony Działacz Turystyki”, Złotą Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”, nagrodą indywidualną III stopnia Przewodniczącego Głównego Komitetu Turystyki, Srebrną Odznaką „Zasłużony w Rozwoju Województwa Katowickiego”, Złotą Odznaką Zrzeszenia Studentów Polskich, Złotą Odznaką Honorową PTTK, Medalem 50-lecia PTTK, Odznaką „Zasłużony dla Związku Górnośląskiego”. Godność Członka Honorowego PTTK nadał mu 14 września 2001 roku XV Walny Zjazd PTTK w Warszawie.
Przez ostatnie dwa lata życia Janusz Kalinowski zmagał się z chorobami. Zmarł 25 listopada 2007 roku w Katowicach.
Ilu Janusz miał przyjaciół i znajomych, przekonaliśmy się w dniu Jego pogrzebu, kiedy to w kościele p.w. NMP Wspomożenia Wiernych w Katowicach - Wełnowcu zabrakło miejsca i wielu uczestników uroczystości pozostało na zewnątrz kościoła. Poza członkami Akademickiego Klubu Turystycznego „Gronie”, przyjaciółmi z okresu nauki, członkami Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich, przedstawicielami władz PTTK różnych szczebli, w tym Zarządu Głównego, kół przewodnickich z wielu miast Śląska, przedstawicieli Związku Górnośląskiego i władz miejskich Katowic przyjechali również przyjaciele z Warszawy, Krakowa, Bielska-Białej, Częstochowy i wielu innych miast.
Członkowie Akademickiego Klubu Turystycznego „Gronie” w Katowicach kontynuują dzieło rozpoczęte przez Janusza Kalinowskiego. W niespełna rok po Jego śmierci stanął nagrobek ufundowany przez przyjaciół, na którym jest zarys południowego otoczenia Morskiego Oka i napis „Nie umiera ten, kto żyje w pamięci naszej”.

W 2010 r. członkowie Akademickiego Klubu Turystycznego „Gronie” w Katowicach nadali Klubowi Jego imię.
Napisali
Koleżanki i Koledzy :
Piotr Bednorz i Grzegorz Górka przy współudziale Teresy i Edwarda Jaroszów oraz Krystyny („Myszy”) i Staszka Sulwińskich

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz